Euskara idatziaren historia

JavaScript isn't enabled in your browser, so this file can't be opened. Enable and reload.

Euskara idatziaren historia

Euskaraz noiz eta nola idatzi den ezagutzeko lehiaketa txiki bat dakarkizu hemen. Galdera gehien asmatuko dutenen artean Xiberuko Ikastolen aldeko bi saski zozketatuko dira.

Kontuan hartu batzuetan erantzun zuzen bakarra dagoela.

Galderak zuzen erantzuteko internet erabili eta kuxkuxeatu. Aurrera!

Email *

Lehenengo grafiak: zeinuak

Idazkera ez zen sortu bat-batean. Lehenengo ikurrak (sinboloak) hemengo eta Europako gainerako koba guztietan agertu dira. Zeinu horiek, batik bat nolakoak dira?

1 point

Marrak (paraleloak zenbakien antzera III; puntuekin egindako marrak…), forma geometrikoren bat (triangelua, karratua…), etab.

Gaur egun erabiltzen diren moduko zeinuak, adibidez “$” edo “€”

Ez dago inolako ikurrik kobetan.

Clear selection

Iberierazko grafia

Iberierazko grafia penintsulan eta Akitania osoan erabilitako grafia berezia izan zen. Irulegiko Eskuarekin baieztatuta geratu da horrekin idatzitako testu batzuk gure hizkuntzan ere idatziak daudela. Zer testu topatu da iberieraz idatzita Euskal Herrian?

1 point

Irulegiko Eskua baino ez da aurkitu

Txanpon batzuk ere iberieraz idatzita topatu dira: Barskunes, Arsaos… Eta baita beste testuren bat gehiago: Andeloseko mosaikoa, Erriberriko harrian idatzitakoa, Vianako teserak...

Irulegiko Eskua eta hilarri bat

Clear selection

Irulegiko Eskua aurkikuntza handia izan da eta batzuen ustez, euskaraz idatzitako testu zaharrena litzateke. Irulegiko testuaren hasieran zer dago idatzita?

1 point

“Zorionak zuri”

“Zorioneku”

“Zorion etxe ontakoei”

Clear selection

Irulegiko Eskua noiz idatzi zen?

1 point

III. mendean, Kristo aurretik

I. mendean, Kristo aurretik

II. mendean, Kristo ostean

Clear selection

Grafia latinoa

Erromatarren garaian latinezko testuak nonahi bazeuden ere, euskarazko hitzak ere baditugu eta apurka-apurka gehiago agertzen ari dira. Non idatzi ziren euskarazko hitz horiek?

1 point

Batik bat, garaiko hilarrietan agertu dira euskarazko hitzak, hildakoen izenetan

Erromatarren liburuetan baino ez dira agertu, latinezko esaldien artean

Bi erantzunak okerrak dira

Clear selection

Eta zein eremu geografikotan agertu dira euskarazko hitz horiek?

1 point

Soilik Euskal Herrian

Soilik Euskal Herrian eta Akitanian

Euskal Herrian, Akitanian eta baita Ebro arroan ere (Errioxan, Burgos, Soria, Zaragoza, Kantabria)

Clear selection

Erromatarren garaian idatzitako euskarazko hitz asko pertsona izenak edo ezizenak dira, eta, besteak beste, honako hauek agertu dira:

1 point

Sesenco, Andere, Cison, Atta, Bihox, Sembe, Lekubegi…

Sendi, Neure,Gison, Amoena, Sembus, Sembeco, Belscon…

Bi erantzunak zuzenak dira

Clear selection

Iruña-Veleiako hasierako grafitoei buruz polemika dago: egiazkoak dira, ez dira egiazkoak… Datazio onak egin arte itxaron beharko dugu. Bestetik ondoren sartu diren arkeologoek ere antzeko testu bat topatu zuten. Baina, zer agertu zen zehazki indusketa horretan?

1 point

Soilik latinezko hitzak agertu dira bertan: “Pompeya Valentina”, “vitae”, “cuore”…

Euskarazko hiru hitz bakarrik aurkitu dira: “etxe”, “kale”, “eliza”…

Latinezko eta euskarazko hitz asko eta esaldi oso batzuk agertu omen dira: hiriaren izena (”Veleian”), Gure Aita otoitzaren pasarte batzuk (“geure ata zutan”)…

Clear selection

Gero mende batzuk pasatu ziren eta X. mendean, latinezko liburu baten euskarazko eta gaztelerazko lehenengo berbak idatzita agertu ziren: “izioqui dugu” eta “guek ajutu ez dugu”. Non agertu ziren horiek?

1 point

Arantzazuko monasterioan (Gipuzkoa)

Donemiliagako monasterioan (Santa Maria de la Cogolla. Errioxa)

Ezkarai herriko eliza batean (Errioxa)

Clear selection

Sei mende geroago, 1545ean, Bernat Etxepare apaizak euskarazko lehenengo liburua argitaratu zuen: “Linguae vasconum primitiae”. Ze liburu mota zen?

1 point

Mezarako eskuliburua, soilik gai erlijiosoekin

Olerkiak ziren, mota askotakoak: amodiozkoak, erlijiosoren bat, euskararen aldekoak…

Historia liburua zen, antzinako euskaldunen historiari buruzkoa

Clear selection

Urte gutxi geroago, 1571ean, Biblia euskarara itzuli zen, Joana III.a Albreteko erreginak bultzatuta eta protestantismoa sustatu nahian, ikuspegi horretatik egin zelako, Vatikanoarekin haserre, Nafarroako konkistari zilegitasuna eman ziolako. Baina nork egin zuen itzulpena?

1 point

Joanes Leizarraga apaizak bakarrik

Joanes Leizarragak beste 4 laguntzaileekin batera: Sanz Tartas, Piarres Landetxeberri, Tardetz zuberotarrak eta Joanes Etxeberri lohizundarra

Joanes Leizarragak, Joana III. Albretekoaren idazkariaren aholkularitza eta zuzendaritzapean

Clear selection

Mende batzuk geroago, euskara aldizkari eta egunkarietara egin zuen jauzi. Esan hauetatik zeintzuk dauden ondo:

1 point

Euskarazko lehenengo aldizkariak hauek izan ziren: Xahoren “Uskal-HerrikoGaseta” 1848an, Azkueren “Euskaltzale” 1986an eta “Ibaizabal”, Intza eta Buenabenturaren “Zeruko Argia 1919an, Abdon Gonzalez de Alaizaren 'Txistu' komikia 1927an…

Lehenengo egunkaria “Eguna” izan zen 1937an

Erantzun biak zuzenak dira

Clear selection

Internet. Euskara eremu honetan ere sartu da baina mundu mailan zenbatgarren lekuan kokatzen da hiru erreferentzia hauek hartzen baditugu: webguneen, Twitterren eta Wikipediako artikulu edo mezu kopuruak?

1 point

25. eta 50. hizkuntzen artean kokatzen da

51. eta 100. hizkuntzen artean kokatzen da

101. hizkuntzatik atzerago kokatzen da.

Clear selection

Send me a copy of my responses.

Submit

Clear form

reCAPTCHA

Privacy Terms

This form was created inside of Bilbao Metropoli-30. Report Abuse

Forms