Από μαρτυρίες κατοίκων γνωρίζουμε ότι το αυλάκι πριν το 2ο  Παγκόσμιο Πόλεμο άρδευε  εκατοντάδες στρέμματα που καλλιεργούσαν τότε οι κάτοικοι του χωριού.  Στο αυλάκι επίσης  στηρίζονταν η  λειτουργία των αλευρόμυλων που κάποτε υπήρχαν στο Κυριακοχώρι.
Σήμερα,  με το κρύο νερό από το αυλάκι ποτίζονται τα φασόλια μας, που κάποτε τα πουλούσαν οι κάτοικοι του χωριού στα παζάρια των κοντινών πόλεων, οι πατάτες, τα κολοκύθια, οι ντομάτες και όλα τα οπωροκηπευτικά προϊόντα μας. Επίσης με το νερό από το αυλάκι ποτίζονται τα δέντρα μας, οι μηλιές, οι καστανιές, οι  καρυδιές κ.α

Από μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι οι Κυριακοχωρίτες  πριν αποφασίσουν να ποτίσουν λαμβάνουν υπόψη τους τις καιρικές συνθήκες,  
παρατηρούν τη φυσιολογία των φυτών τους και γνωρίζουν τις ιδιότητες τους εδάφους για να υπολογίσουν τις ανάγκες των φυτών τους για νερό.
Επίσης ότι το νερό έρχεται με το αυλάκι για πότισμα νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα ώστε να αποφεύγεται η εξάτμισή του λόγω της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας.

 Η Κοινότητα του χωριού οργανώνει με τη βοήθεια των κατοίκων κάθε χρόνο την ποτιστική περίοδο κάνοντας τις απαραίτητες εργασίες διάνοιξης, επισκευής και καθαρισμού του αυλακιού. Η παραδοσιακή άρδευση με τα αυλάκια δεν είναι μόνο τη σημερινή εποχή αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας αλλά και από μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι: 1)Τις παλαιότερες εποχές  που ποτίζονταν και μεγαλύτερες εκτάσεις  όλοι οι χωριανοί με εθελοντική εργασία καθάριζαν το αυλάκι στην αρχή της ποτιστικής περιόδου. Χτυπούσε η καμπάνα της εκκλησίας και χωρίζονταν σε ομάδες και συλλογικά  ολοκλήρωναν το έργο 2)Γύρω στο 1950 οι χωριανοί με εθελοντική εργασία μετέτρεψαν το αυλάκι από χωμάτινο σε τσιμεντένιο και άλλαξαν και τη διαδρομή του για να καλύψουν τις νέες τους ανάγκες σε  άρδευση.
3) Μέχρι πριν από κάποια χρόνια ο νεροφόρος ο  οποίος διοριζόταν από  την κοινότητα  είχε το καθήκον να διανέμει το νερό σε κάθε κήπο.

Από μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι
• Τα άγρια ζώα που υπάρχουν στην περιοχή μας όπως αλεπούδες , λύκοι, αγριογούρουνα, λαγοί, ζαρκάδια κ.α ξεδιψούν από το νερό του.
• Τα δάση καστανιάς και ελάτου που συναντά στη διαδρομή του διατηρούνται εδώ και αιώνες.
• Κάθε χρόνο την ίδια εποχή φυτρώνουν τα ίδια είδη λουλουδιών γύρω από το αυλάκι.
• Τα μικρότερα ζώα όπως βατράχια, σκιουράκια , τρυποκάρυδοι, έντομα κ.α. μας συντροφεύουν στη βόλτα μας κατά μήκος του αυλακιού.

 Η Δέση είναι ένα φράγμα με το οποίο  "δένεται" ," πιάνεται" το νερό του παραπόταμου του Ίναχου και το αυλάκι χαράχτηκε προς τα κάτω έτσι όπως πάει το βουνό ώστε να έχει μία ελαφριά κλίση (κάθε 3 μέτρα οριζόντιας διαδρομής κατέβαινει 2 με 3  εκατοστά). Τη διαδρομή του καθορίζουν επίσης η μικρή και η μεγάλη σάρα.
Εδώ και τουλάχιστον 60 χρόνια ο περίπατος στη  διαδρομή "Πλατεία του Χωριού - Δέση" βρίσκεται  ανάμεσα στις ψυχαγωγικές δραστηριότητες των κατοίκων τους καλοκαιρινούς μήνες.

Από μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι το Σηκωμένο Αυλάκι το δένουν μύθοι που λέγονται μέχρι σήμερα.
Νεράιδες λένε πλένονται και περπατούν τραγουδώντας κατά μήκος του μόλις δύσει ο ήλιος και αν το περπατήσεις εκείνη την ώρα θα της ακούσεις να τραγουδούν.

Είναι αξιοθαύμαστος ο νους που επινόησε αυτή την κατασκευή του αυλακιού  και μάλιστα τόσο μακριά από τον οικισμό.
Πως βγήκε το όνομα του;

Υπάρχουν στοιχεία που συνδέουν την ιστορία του χωριού με την αρχαιότητα;
Υπάρχουν στοιχεία που συνδέουν την ιστορία του χωριού με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία;
 Υπάρχουν στοιχεία που συνδέουν την περιοχή του βουνού που διαρρέει, με την ιστορία της Ελλάδας;

 Διαβάσαμε για το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία Παλαιοχωρίου ότι ήταν χτισμένο σ' ένα λοφίσκο, στα χίλια  και πάνω μέτρα που ένωνε τα διάσελα στο τρίστρατο για Βελούχι, Σαράνταινα και Οξυά. Η παράδοση το θέλει να χτίζεται στα βυζαντινά χρόνια, τότε που γίνονταν οι  μεγάλες μετακινήσεις μοναχών και χριστιανών από την Κωνσταντινούπολη και τα παράλια της Μικράς Ασίας προς τις φιλόξενες βουνοκορφές της πατρίδας μας.
Γύρω από το καθολικό, στα χρόνια της ακμής του, ήταν χτισμένα πολλά κελιά, μονόπατα και δίπατα, για να στεγάζονται οι καλόγεροι.
Η κτηματική του περιουσία ήταν πολύ μεγάλη. Άρχιζε με τα κτήματα του Παλαιοχωρίου, συνέχιζε στο Νικολίτσι, στο ΚΥΡΙΑΚΟΧΩΡΙ, στην Κουτσούφλιανη, έφτανε ως τη δασωμένη πλευρά του Γαύρου και του Γουλινά και τελείωνε στα Βασιλικά Υπάτης. Στο Παλαιοχώρι, στα Πουγκάκια, στα Κανάλια, στη Λευκάδα ακόμη και στο ΚΥΡΙΑΚΟΧΩΡΙ  είχε υδρόμυλους τους οποίους εκμίσθωνε.
(αυτό προκύπτει από έγγραφα που υπάρχουν για την περίοδο 1841-1843 και αναφέρονται στο βιβλίο του Γιάννη Δημ. Παπαναγιώτου «ο Αϊ-Λιάς του Παλιοχωριού»).

Αν το Σηκωμένο Αυλάκι  εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς,  τότε το Υπουργείο Πολιτισμού θα είναι αρωγός και θα στηρίζει με τα προβλεπόμενα μέσα τις μελλοντικές δράσεις του Συλλόγου και της Κοινότητας Κυριακοχωρίου που αφορούν τη διαφύλαξη  και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς που αφορά το Σηκωμένο Αυλάκι στο Κυριακοχώρι Φθιώτιδας.