İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğine bakacak olursak şu şekilde bir tanımlama yapılmaktadır:
Ramak Kala Olayı: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olaylar.
Günlük hayatımıza bu durumları uyarlarsak "kıl payı" veya neredeyse olarak adlandırabiliriz. Islak zemine basıp kayarak düşmeniz, çalışma alanındaki kablolara takılıp düşmeniz vb. olaylar bir iş kazasıdır, ancak ıslak zemine basıp ‘’nerdeyse düşüyordum’’ veya ‘’düşmekten kıl payı kurtuldum’’ denmesi bir Ramak Kala Olayıdır. Bu basit örneklere bakılırsa; yaşanan ramak kala olayları iş kazasının habercisi durumundadır. Eğer yaşanan olayı bildirmez / engellemezsek bir daha ki seferde iş kazası ile karşılaşabiliriz.
Örnek olarak aşağıda tanımlanmış olaylar Ramak Kala Olay olarak bildirilmesi
* Neredeyse sınıf kapısı bana çarpıyordu…
* Az kalsın ıslak zeminde kayıyordum…
* Dikkat etmeseydim cam kapıya çarpıyordum…
* Tam kablolara takılıp düşüyordum ki ucuz atlattım…
* Az kalsın elektrik çarpıyordu…
* Neredeyse dolap üzerime devriliyordu…
* Hemen kaçmasam malzemeler üzerime düşüyordu…
* Kafamı kaçırmasaydım gözüme kimyasal sıçrıyordu…
* Az kalsın zehirli gaz/kimyasal soluyordum…
* Neredeyse çatıda çalışma yapan işçi düşüyordu…

İş Kazası oluşması için iki faktörün birleşmesi gerekir. Bunlar nedir dersek?
Tehlikeli Durum:
• Tehlikeli ve kötü̈ çevre şartları
• Düzensiz ve yüksek istifleme
• Islak zemin
• Koruyucu olmayan ekipman vb.
• Yetersiz aydınlatma
Tehlikeli Hareket:
• Kişisel dikkatsizlik
• KKD kullanmamak
• İş ekipmanları kullanımında güvensiz çalışmak
• Emniyetsiz tasıma yapmak
Bahsetmiş̧ olduğumuz ramak kala olayı tehlikeli bir durum veya çalışanın yapmış̧ olduğu tehlikeli bir hareket sonucu oluşacaktır. Olumsuz bir durum yaşanmaması için tehlikeyi ortadan kaldırmak aynı zamanda çalışanların da güvenli davranışlar sergilemeleri gerekir.
İşletme içerisinde yaşanan tüm kazaların ya da ramak kala olaylarının kayıt altına alınması, meydana gelebilecek kazaların önlenmesinde ve İSG’ nin sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
İşyerinde İş Güvenliğinin sorumluluğu sadece işverende olmamalıdır. Çalışanlarında bu sürece mutlaka dahil olması gereklidir. Sadece eğitimlerin verilmesi, bilgilendirme yapılması ile çalışanların bu süreçte yer alması yeterli olmayan bir durumdur. Bu nedenle ramak kala bildirimlerini etkin hale getirerek çalışanların da katkı yapmalarını sağlamalıyız.
Çalışanların Ramak Kala Bildirimleri Yapması Nasıl Sağlanır?
İşyerlerinde belirlenmiş̧ olan çalışanların dikkatlerini çekebilecek yerlerde "Ramak Kala Bildirim Kutuları" hazırlanmalıdır. Bu alanlarda çalışanların başlarına gelen ramak kala olayları yazabileceği formların olması gereklidir. Tabi ki öncelikle çalışanların ramak kala olayın tanımı, kazaların önlenmesindeki önemi ve katkıları, aynı zamanda hangi durumların ramak kala olay olduğu konusunda bilinçlendirilmesi gerekir. Oluşturulan alanda bir bölümü de tehlike bildirim olarak ayırarak, çalışanların çalışma ortamlarındaki tehlikeleri bildirmelerini sağlayabiliriz.
Sonuç̧ olarak; İş kazalarının %98’lik kısmı önlenebilir niteliktedir. Bu yüzdelik kısmın bir bölümü kolay ve basit tedbirler alınarak önlenebilir, diğer bölümü içinde sistemli bir çalışma yapılması gerekir. İşletmede yaşanan ramak kala olaylar yaşanabilecek iş kazalarının ayak sesleri olabilir. Ucuz atlatılan, üzerinde durup önlem alınmayan tehlikeli olay sonradan iş kazası olarak geri dönebilir. Bu sebeple iş sağlığı ve güvenliği kapsamında yürütülen çalışmalarda ramak kala faaliyetleri oldukça önem arz etmektedir.
İş Kazasız Günler Dileğiyle...