Comunicado: Erradicar as agresións machistas e a violencia social dos espazos sociais e culturais.
Non sempre é doado identificar e actuar fronte ás violencias machistas que nos rodean. En ocasións carecemos das ferramentas necesarias para analizalas, reflexionar sobre elas e actuar fronte ás mesmas. Atopámonos con realidades ante as que non sabemos ou non conseguimos actuar de forma eficaz. Ser feminista é un proceso de aprendizaxe permanente, individual e colectiva, que nos axuda a identificar as opresións e a combatelas, pero non temos sempre todas as respostas. Este escrito quere ser unha ferramenta colectiva para transitar un deses procesos para os que aínda non atopamos brúxula mais que precisamos, por nós e por todas, andar colectivamente.
Nun momento vital e político excepcional, no noso país e no mundo, reflexionamos sobre as nosas decisións e actuacións e queremos facer da autocrítica unha ferramenta para avanzar. Queremos facer o que debimos facer hai moito tempo, agora que reaprendemos e creamos ferramentas para abordar situacións como as que este texto vai explicar.
Nos últimos tempos múltiples procesos públicos analizaron a problemática das agresións machistas nos entornos de militancia/organización social, a necesidade non só de identificar as violencias e combatelas senón de facer publicamente un exercicio de clarificación e posta en común dos camiños que imos creando para transitar estes procesos tan complexos. Coñecemos a expulsión de militantes nas organizacións xuvenís, a dimisión en pleno de comisións feministas en organizacións políticas do independentismo ou, xa antes, a denuncia colectiva de agresións, traendo para o público aquelo que fica sempre no privado, e cremos que este camiño é o que tamén nós debemos percorrer, certas das súas dificuldades mais convencidas de que só así seremos quen de avanzar e achegar algo de reparación e aprendizaxe colectiva.
Cando nos enfrentamos á violencia machista, o máis habitual é que calquera relato de denuncia, pública ou privada, feito por unha muller sexa cuestionado e mesmo ignorado. Vivimos nunha sociedade machista en que aínda hoxe a denuncia da violencia machista é colocada en dúbida en canto se menciona. Sabemos que individual e colectivamente esta é a forma en que funcionamos mais tamén sabemos que até que non desmontemos esta idea de excepcionalidade da violencia non conseguiremos acabar con ela. O máis naturalizado é crer na existencia de violencia machista cando esta se dá lonxe dos nosos espazos privados ou de socialización, mais canto máis próxima sexa a denuncia máis complicado nos resulta darlle credibilidade. Asumimos que existen agresores pero non aceptamos que estes poden ser os nosos compañeiros, irmáns, pais, avós ou veciños. Mais se aceptamos que existen agresores, e existen, é obvio que son compañeiros, irmáns, pais, avós ou veciños de alguén e que a violencia machista non é un comportamento exclusivo de descoñecidos.
Queremos denunciar neste escrito a complicidade que máis veces das que gostaríamos existe cos agresores machistas nos nosos entornos militantes, culturais, asociativos e políticos, complicidade da que temos que responsabilizarnos colectivamente e que precisamos analizar para acabar con ela.
É hora de nomear unha das violencias máis silenciadas e esquecidas das violencias machistas: a violencia social. Esa que aparece cando se denuncia unha agresión nos entornos de socialización do agresor. Esa violencia que exercemos todas as que miramos para outro lado cando unha muller sinala a alguén que coñecemos, a alguén coñecido ou con prestixio social en determinados ambientes da esquerda política.
A violencia social é a que exercemos cando temos coñecemento de que o agresor desacredita, ante nós e socialmente, a agredida, empregando un argumentario machista que cuestiona a súa saúde mental, a súa falta de equilibrio, a incapacidade para superar a relación ou para pechar unha parte da súa vida sentimental. Violencia social é mirar cara outro lado cando un home inicia unha campaña de cuestionamento público dunha muller que denuncia agresións, que pasa por convencer ao entorno da necesidade de apartala ou escoller entre a presenza dela e a del, cando se dirixe a descoñecidos para “avisar” das intencións desa muller de denunciar públicamentre as súas agresións e o seu comportamento, e cando coloca ao entorno social en “alerta” co único obxetivo de desacreditar esa denuncia pública e situarse nunha posición de privilexio.
Un home que utiliza os momentos máis difíciles dunha persoa para desacreditala e reclamar do seu entorno que emprenda unha campaña de exclusión e cancelación está exercendo violencia contra esa muller. Independentemente de se acreditamos ou non na denuncia desta, o feito do illamento social, do cuestionamento das súas capacidades, a luz de gas, atribuírlle unha enfermidade mental para descreditar a denuncia ou a chantaxe a terceiros para que a exclúan dos espazos sociais é violencia machista. Cuestionar e desacreditar a quen presta apoio a esta muller ou perseguir socialmente a quen a defende son tamén agresións machistas. A diferenza doutras violencias, esta exercémola todas, e obviar a súa existencia, non reaccionar ante estas agresións, convértenos a nós tamén en cómplices da violencia social. Non podemos ser cómplices destas violencias.
Persoas que manteñen estes comportamentos teñen que estar fóra dos nosos espazos, porque precisamos que os espazos en que participamos sexan seguros para nós, estean libres de violencias e agresións machistas e tamén estean libres de complicidades cos agresores machistas. Precisamos da acción colectiva para que ningún agresor saia indemne de iniciar unha campaña de descrédito contra unha muller para apartala de todos os espazos sociais que partillaron. Precisamos crear ferramentas que constrúan eses espazos seguros, e estamos convencidas de que para facelo é imprescindíbel socializar esta preocupación, colocar o debate nos nosos espazos de participación e enfrontar a violencia e as complicidades colectivas con esta.
Hai outra tarefa colectiva imprescindíbel que debemos asumir: a reparación da persoa que sufriu esta violencia. Non só a violencia que denunciou senón toda a violencia que sobre ela se exerceu socialmente logo de facelo, sobre todo porque desa fomos testemuñas. Temos a tarefa individual e colectiva de afrontar as denuncias de violencia machista sen prexuízos e entendendo que calquera que responda a elas con campañas de difamación, descrédito e mesmo desprestixio da denunciante está agredindo. Temos a obriga ética de restituír colectivamente a imaxe pública da agredida; se todas exercemos a violencia social, todas somos responsábeis de reparala.
Temos a obriga de construír espazos seguros en que non participen os agresores machistas nin quen a través do silencio ou a violencia social exerza de cómplice diante de actitudes como as antes sinaladas. Temos a obriga de denunciar publicamente cada caso e iniciar todos os procesos públicos que sexan necesarios para construír esa seguridade colectiva que nos permita vivir sen violencias. Temos a obriga colectiva de socializar estes comportamentos para erradicalos, sinalando, se é preciso con nomes e apelidos, a quen agrede. As abaixo asinantes comprometémonos na tarefa de facelo cada día en cada espazo do que formemos parte, para non voltar ser, nunca máis, cómplices de agresións machistas:
APOIA COA TÚA SINATURA E DIFUNDE!!!
