Η πανευρωπαϊκή έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας «Αστυνομεύοντας την πανδημία: Παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων κατά την επιβολή των μέτρων για τον κορονοϊό στην Ευρώπη» τεκμηριώνει ότι εν μέσω πανδημίας εφαρμόστηκαν σε όλον τον κόσμο μέτρα που έθεσαν περιορισμούς σε θεμελιώδη δικαιώματα, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία και η ελευθερία της ειρηνικής συνάθροισης, χωρίς αντίστοιχα να προφυλάσσουν από τον ιό και ενίοτε να εκθέτει σε αυτόν.

Ειδικά στην Ελλάδα, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έχουμε γίνει μάρτυρες αυξανόμενων καταγγελιών για υπέρμετρη χρήση βίας από αξιωματούχους επιβολής του νόμου. Η ειδική έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ελλάδα «Ελλάδα: Η ελευθερία της συνάθροισης σε ρίσκο και παράνομη χρήση βίας την εποχή της covid-19» τεκμηριώνει μάλιστα ότι υπό το πρόσχημα της πανδημίας Covid-19, οι ελληνικές αρχές χρησιμοποίησαν αυθαίρετες συλλήψεις, καθολικές απαγορεύσεις, αδικαιολόγητα πρόστιμα και παράνομη χρήση βίας για να κάμψουν ειρηνικές διαμαρτυρίες και επιχειρώντας να εκφοβίσουν ακτιβίστριες/ιστές για τα δικαιώματα των γυναικών, μελών της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, συνδικαλιστών/ριών, μελών πολιτικών κομμάτων, δικηγόρων κ.ά.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Διεθνής Αμνηστία εκτιμά ότι αποδεικνύονται επιζήμιες για τα ανθρώπινα δικαιώματα οι νομοθετικές μεταρρυθμίσεις για τη ρύθμιση των διαδηλώσεων θεσπίστηκαν τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο του 2020, οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων ανησυχητικές προβλέψεις όπως εκείνες για τη διάλυση και την απαγόρευση συναθροίσεων, τη ρύθμιση αυθόρμητων συναθροίσεων και τις απαιτήσεις γνωστοποίησης των αρχών.

Ως Διεθνής Αμνηστία θεωρούμε το επόμενο διάστημα κρίσιμο για την προάσπιση της ελευθερίας της έκφρασης και της συνάθροισης σε όλο τον κόσμο, των δικαιωμάτων δηλαδή που διασφαλίζουν τον απαραίτητο ζωτικό δημόσιο χώρο για την ελεύθερη συλλογική και ατομική έκφραση. Ενώνουμε τη φωνή μας με διεθνείς και ελληνικούς φορείς και οργανώσεις και αγωνιζόμαστε ώστε όλοι οι άνθρωποι να μπορούν να ασκούν με ασφάλεια το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης, τόσο διά ζώσης όσο και ψηφιακά, προστατευμένοι από παραβιάσεις και περιορισμούς. Δίνουμε χώρο έκφρασης στην κοινωνία των πολιτών και οργανωνόμαστε για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας μέσα από τη δημιουργία Θεματικού Δικτύου Δράσης για το δικαίωμα στη συνάθροιση και την ελευθερία της έκφρασης.

Στόχος μας, μέσα από την ανάπτυξη της πολύπλευρης δράσης του ακτιβισμού μας, τα μηνύματά μας να φτάσουν ακόμη πιο μακριά. Συγκεκριμένα, αναλαμβάνουμε δράση ώστε:

• Να τερματιστούν όλες οι κακομεταχειρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης χρήσης βίας, από τους αξιωματούχους επιβολής του νόμου, και τα ανθρώπινα δικαιώματα να τεθούν στον πυρήνα αυτών που εκτελούν τα καθήκοντά τους.
• Να διερευνηθούν άμεσα και κατάλληλα όλες οι καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων από αξιωματούχους επιβολής του νόμου.
• Όλοι οι αξιωματούχοι επιβολής του νόμου με στολή να φέρουν μια εύκολα αναγνωρίσιμη και καθαρά ορατή μορφή ατομικής/προσωπικής ταυτοποίησης διαρκώς, και να λαμβάνονται όλα τα άλλα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλιστεί η πλήρης λογοδοσία των μελών των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των διοικητών τους για όλες τις ενέργειές τους.
• Το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και της ειρηνικής συνάθροισης των ανθρώπων στην Ελλάδα να είναι πλήρως σεβαστό, ακόμα και κατά τη διάρκεια πανδημίας, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις υγειονομικές παραμέτρους και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Σε αυτό το πλαίσιο, ζητάμε την τροποποίηση του νόμου 4703/2020 για τις δημόσιες συναθροίσεις και την ευθυγράμμισή του με τις υποχρεώσεις της Ελλάδας βάσει του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα.