Με ποιο τρόπο εκφράζουμε τα όρια στο λόγο;

Τα σημεία στίξης είναι ένα από τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιούμε για να εκφράσουμε συγκεκριμένα όρια στον γραπτό λόγο.

Σημεία στίξης λέμε τα σύμβολα-σημάδια που βάζουμε ανάμεσα στις λέξεις και μας διευκολύνουν στην ανάγνωση. Δείχνουν δηλαδή πώς διαβάζεται ένα κείμενο (επιτονισμός), πού και πόσο γίνεται διακοπή κάθε φορά, τι αίσθημα εκφράζεται και τι ακριβώς θέλει να πει ο γράφων.

Επιτονισμός είναι ο τρόπος με τον οποίο εκφωνείται η ομιλία, δηλαδή οι αυξομειώσεις στην ένταση, οι παύσεις και οι διάφοροι χρωματισμοί της φωνής, μέσω των οποίων αποδίδονται τα διάφορα συναισθήματα και το ύφος του ομιλητή (φόβος, απορία, θαυμασμός αλλά και ειρωνεία, έκπληξη κλπ.). Στον γραπτό λόγο ο επιτονισμός καταδεικνύεται με τα σημεία στίξης.

Τα σημεία στίξης είναι δεκατρία και η σειρά τους ανάλογα με τη συνάφεια και τη σπουδαιότητα είναι: 

Η τελεία, το κόμμα, η άνω τελεία, η άνω και κάτω τελεία, τα αποσιωπητικά, το ερωτηματικό, το θαυμαστικό, τα εισαγωγικά, οι παρενθέσεις, οι αγκύλες, η μονή παύλα, η διπλή παύλα και η πλάγια γραμμή.


Άσκηση: Τα σημεία στίξης

Διάλεξε ποιες προτάσεις έχουν καταφέρει να αποδώσουν με σαφήνεια το νόημα τους και την πρόθεση τους, με την κατάλληλη χρήση των σημείων στίξης.

Έχεις 10 λεπτά στην διάθεση σου.



Αρετή Βάσσου
www.ideadeco.co


Sign in to Google to save your progress. Learn more
Email *
'Ονομα & Επίθετο *
Θέλω να επικοινωνήσω ότι χρειάζομαι βοήθεια για την φροντίδα του σπιτιού. Ποια πρόταση το επικοινωνεί καλύτερα;
*
Required
Θέλω να αφιερώσω μια μέρα την εβδομάδα στον εαυτό μου. Ποια πρόταση το επικοινωνεί καλύτερα; *
Required
Αισθάνεσαι ψυχολογικά εξαντλημένη και χρειάζεσαι ένα διάλειμα από την καθημερινότητα. Ποια πρόταση το επικοινωνεί με σαφήνεια; *
Required
Θέλεις να κάνεις ένα νέο επαγγελματικό βήμα. Ποια πρόταση το επικοινωνεί με σαφήνεια; *
Required
Θέλεις να περιορίσεις τις παρεμβάσεις της οικογένειας σου, μέσα στην προσωπική ζωή σου. Ποια πρόταση το επικοινωνεί με σαφήνεια; *
Required
Σε θυμώνει ένας κοντινός σου άνθρωπος. Ποια πρόταση το επικοινωνεί με σαφήνεια; *
Required

Εσύ το γνώριζες ότι:

Το πιο ξεκάθαρο όριο στον γραπτό λόγο είναι η τελεία. Ορίζει που ακριβώς τελειώνει μια πρόταση και από που θα ξεκινήσει η επόμενη. 


Το αμέσως επόμενο είνα η άνω τελεία. Ορίζει το σημείο έναρξης μιας περιοδικής παύσης και τοποθετεί την πρόταση σε κατάσταση ενεργής αναμονής για την εξέλιξη που θα ακολουθήσει. Χρησιμεύει για να χωρίσει μέσα στη φράση δύο μέρη, από τα οποία το δεύτερο επεξηγεί το πρώτο.


Το κόμμα ξεκαθαρίζει την προτεραιότητα στην εξέλιξη της νοηματικής ροής. Δείχνει πού να κάνουμε μικρή παύση.Υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις για την χρήση αυτού του σημείου στίξης αλλά καμία αμφιβολιά ότι είναι εξαιρετικά χρήσιμο να γνωρίζουμε πότε και γιατί χρειάζεται να τοποθετούμε το κόμμα. 


Ύστερα υπάρχει η μικρή οικογένεια των αποσιωπητικών. Δηλαδή οι τρεις τελείες που αποσιωπούν τα λόγια που αφήνουμε να εννοηθούν αλλά που καθορίζουν την σύνδεση με τα επόμενα που θα προκύψουν. Πολύ συχνά χρησιμοποιούνται όταν θέλουμε να αποσιωπήσουμε κάτι ή να δηλώσουμε ότι η φράση μένει κομμένη, ατέλειωτη.


Η άνω κάτω τελεία υπάρχει για να παραθέσει τα γεγονότα ως έχουν: από το Α ως το Ω. Μπαίνει όταν παρατίθενται τα λόγια κάποιου κατά λέξη, όταν παρατίθενται παροιμίες ή γνωμικά, όταν απαριθμούνται πράγματα ή όταν θέλουμε να εξηγήσουμε κάτι.


Το ερωτηματικό είναι μια μορφή τελείας που ρωτάει ξεκάθαρα κάτι συγκεκριμένο. 


Το θαυμαστικό τονίζει την ένταση και την κατεύθυνση του νοηματικού τόνου που θέλουμε να δώσουμε. Μπαίνει μετά από επιφωνήματα ή φράσεις που εκφράζουν χαρά, λύπη, θαυμασμό, φόβο, πόνο κ.λπ. 


Οι παρενθέσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στον γραπτό λόγο. Κλείνουν μέσα τους μια λέξη ή φράση που εξηγεί το νόημα της πρότασης. Συχνά μπαίνουν στο τέλος μιας φράσης έχοντας το όνομα αυτού που το είπε ή την πηγή.


Η μονή παύλα προσθέτει αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί διαφορετικά. Όπως εντός διαλόγου, ώστε να φανεί ότι αλλάζει πρόσωπο.


Η διπλή παύλα κυκλοφορεί συχνά χωρίς να μπορεί να ενταχθεί εύκολα μέσα σε μια πρόταση. Το σίγουρο είναι πως πάντα εμφανίζεται ως ζευγάρι. ΄Εχουμε την πρώτη παύλα και την δεύτερη παύλα, όπου ενδιάμεσα τοποθετούμε μια καθοριστική φράση ή λέξη διαφωτιστικής σημασίας. Χρησιμοποιείται όπως και η παρένθεση, αλλά σ' αυτή την περίπτωση η πληροφορία θεωρείται πιο σημαντική.


Τα εισαγωγικά δίνουν στις λέξεις και τις φράσεις μια νέα διάσταση καθώς άλλοτε μπορεί να έχουν την βαρύτητα της πραγματικότητας και  άλλοτε της ειρωνίας. Πάλι εμφανίζονται μόνο ως ζευγάρι. Χρησιμοποιούνται συχνά όταν επιθυμούμε να παραθέσουμε τα λόγια κάποιου τρίτου κατά λέξη, όταν παρατίθενται παροιμίες ή γνωμικά ή όταν αναφέρονται τίτλοι βιβλίων, έργων κ.λπ.


Οι αγκύλες είναι μια μορφή παρενθέσεων και χρησιμοποιούνται όταν θέλουμε να βάλουμε νέα παρένθεση μέσα σε παρένθεση. Κάτι σαν την ζακέτα που φοράμε μέσα από το παλτό.


Η πλάγια γραμμή χρησιμοποιείται με δύο κύριους σκοπούς. Συνήθως για να ενώσει δυο παρεμφερείς έννοιες. Π.χ. Καλούνται όλοι οι μαθητές/μαθήτριες να προσέλθουν στην τάξη.

Αλλά και να διαζεύξει Π.χ. Τα σημεία στίξης έχουν ως σκοπό να χρωματίσουν/δώσουν ένταση στα λεγόμενα του γράφοντος.


Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να προσθέσεις;


Θέλεις να προσθέσεις κάποιες δικές σου σκέψεις πάνω στην σημερινή μας συνάντηση;

Μπορείς να προσθέσεις ότι επιθυμείς στο πεδίο που ακολουθεί.

A copy of your responses will be emailed to the address you provided.
Submit
Clear form
Never submit passwords through Google Forms.
reCAPTCHA
This content is neither created nor endorsed by Google. Report Abuse - Terms of Service - Privacy Policy